Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı, Genital Estetik Uz. Operatör Doktor Uğur Ateş, Beşiktaş, İstanbul
Anne Adayına Öneriler
Gebelikte Sıkça Sorulan Sorular
1.GEBELİKTE EGZERSİZ
Gebeliğiniz süresince egzersiz yapmanızın birçok yararı vardır. Büyük bir enerji gerektirecek olan doğum olayına annenin tam formda girmesi gereklidir. Ancak bu egzersizin aşırı yorgunluk oluşturmayacak düzeyde olmasına dikkat etmeli, her gün açık ve temiz havada uzun ve yorucu olmayacak şekilde yürümeniz yararlıdır. Ayrıca ani ve keskin hareketlerden ve ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır. Egzersiz yapmadan önce doktorunuza danişarak uygun yöntemleri içeren bilgi alabilirsiniz; Sağlıklı ve bir problem olmayan bir gebelikte bu egzersizlere ait pdf dosyası resimli örnekleri indirip yazıcıdan bastırarak uygulayabilirsiniz:
Gebelikte Egzersizler-1 ve Gebelikte Egzersizler-2 Her gün belli bir sıklıkta bu egzersizler yapıldığında hamileliğin ilerleyen aylarında kendinizi daha rahat ve canlı hissedeceksiniz ve kilo almaya ve karnınızın büyümesine bağlı sırt, bel, bacak, boyun, kasık ağrılarınızın sizi rahatsız etmediğini farkedeceksiniz.
2.GEBELİKTE KİLO ALMA
Gebelik süresince kilonuza çok dikkat etmelisiniz . Gebelik süresince 9 ila 13 kilo almanız normal olarak kabul edilmektedir. Sağlıklı kilo almada 20.gebelik haftasına kadar artış genellikle 2-3 kg kadardır; Gebelik sonunda ise 7 kilonun altında ve 15 kilonun üstünde tartı artışı, doğum sırasında bazı zorluklara ve bebekte bazı istenmeyen etkilere yol açabilir. Ayrıca bakınız: Gebelik ve beslenme
3.GEBELİKTE ÇALIŞMA YAŞAMI
Doktorunuz aksini söylemedikçe normal işinizi yapabilirsiniz. Ancak aşırı yorgunluk veren, aşırı fiziksel aktivite gerektiren işlerde çalışmak bebeğe ve size zarar verebilir. Tekiz gebelikler için RESMİ KURUM ÇALIŞANLARININ DOĞUM ÖNCESİ YASAL İZNİ 8 HAFTA (ikizlerde 10 hafta), DOĞUM SONRASI 8 HAFTADIR. DOĞUM SONRASI 6-12 AY ÜCRETSİZ İZİN ALABİLİRSİNİZ. 2017 yılından sonra yeni düzenleme ve haklarınız için de işvereninizle görüşünüz. Ayrıca çalışan kadınların bütün haklarını ve yapacaklarını topluca anlatan doğum izinleri sayfasının bütün konularınıinceleyin.
4.HAMİLELİKTE YOLCULUK
Doktorunuz aksini söylemedikçe kısa yolculuklar yapmakta sakınca yoktur. İşyerleri ve havaalanları kapı dedektörleri ve eşyalar için kullanılan x ray cihazları için lütfen RADYASYON ve GEBELİK linkini okuyun. Daha uzun yolculuklarda her iki saatte bir kısa bir yürüyüş yapmalısınız. Emniyet kemerleri mutlaka takılmalı ve göbek altından takılmalıdır, rahatsızlık vermemesi için koltuklarda oturduğunuz anlarda arkaya yaslanarak oturmanız daha uygundur.
UÇAK YOLCULUĞU : Erken evrede (genellikle 28. haftaya kadar) uçak ile yapılacak yolculuklarda herhangi bir sakınca yoktur ve genellikle rapor istenmemektedir. İkinci üç aydan sonra ise rapor için doktorunuzla görüşünüz.
Tek bebeğe hamile olan yolcularımız, 28. haftanın başından 35. haftanın sonuna kadar kendi doktorlarından aldıkları “uçakla seyahatinde herhangi bir sakınca yoktur” ibaresi yer alan raporla seyahat edebilirler. Otuz altı hafta ve sonrasında ise doktor raporu olsa dahi hamile yolcuların seyahatine izin verilmez. İki veya daha fazla bebeğe hamile yolcularımız ise 28. haftanın başından 31. haftanın sonuna kadar kendi doktorlarından aldıkları “uçakla seyahatinde herhangi bir sakınca yoktur” ibaresi yer alan raporla seyahat edebilirler. Otuz iki hafta ve sonrasında ise ikizlerde doktor raporu olsa dahi hamile yolcuların seyahatine izin verilmez. Doktor raporunun tarihi yedi günden eski olamaz. Raporu düzenleyen doktorun rapor üzerinde adı soyadı, diploma numarası ve imzası mutlaka olmalıdır.
5.HAMİLELİKTE BANYO
Gebelik döneminde ve lohusalıkta doktorunuz aksini önermedikçe, aşırı sıcak veya soğuk olmadıkça banyo yapmanızda sakınca yoktur. Gebeliğin ileri dönemlerinde banyoda kayma düşme gibi olaylar açısından dikkatli olmalısınız. Cilt rengi, yara izi ve benlerdeki koyulaşma gebelik sonrası genellikle altı ay içinde düzelir.
6.HAMİLELİKTE GİYİM
Giydiğimiz elbiseler pratik ve rahat olmalıdır. Sıkı korse, jartiyer, lastik çorap bağı kullanılmamalıdır. Karın duvarı yetersizliği durumunda doktorunuzun önermesi halinde özel gebelik korseleri kullanabilirsiniz. Uzun topuklu ayakkabılardan düşme riskini de beraberinde getireceğinden kaçınılmalıdır:Rahat ortopedik spor ayakkabılar. Gebelikte varisler artabileceğinden doktorunuzla önlemleri görüşünüz.
7.BARSAK HAREKETLERİ
Gebelik süresince barsak hareketleriniz düzensiz olabilir ve ileri derecede kabızlık görülebilir. Bu nedenle gebelik boyunca günde bir defa tuvalete gitme alışkanlığı kazanılmalıdır. Bu şikayetlerden kurtulmak için diyet olarak sebze meyve ve her türlü komposto bol olarak verilmelidir. Uygun miktarda su içerek ve basit günlük egzersizler yaparak barsak hareketlerinin düzenli olmasını sağlayabilirsiniz. Kabızlık ve Basur sorunu varsa tıklayınız.
8.GEBELİKTE CİNSEL İLİŞKİ
Gebeliğin son bir-iki ayı ve lohusalık dönemi haricinde cinsel ilişkinin genellikle bir sakıncası yoktur. Ancak düşük, doğum tehdidi, kanama, sancı ve erken doğum riski varsa doktorunuz cinsel ilişkiden kaçınmanızı tavsiye edebilir. Daha ayrıntılı bilgi için gebelik takibi başlığı altındaki gebelikte cinsel yaşam konusunabakınız.
9.GEBELİKTE CİLT – ÇATLAKLAR, GÖĞÜS VE KARIN BAKIMI, GEBELİKTE SAÇ BOYASI
Meme ve karında, bacaklarda görülebilecek çatlakları, çizgi ve lekeleri önlemek için gebelik süresince doktorunuzun önereceği şekilde en az üçüncü aydan başlayarak doğum sonrası 3.aya dek masajla nemlendirici bakım yapmalısınız. (Bonal 200 gr krem, Lierac, Phytolastil gel, Rilastil intensiv, Balmandol süspansiyon, Neostrata hiperpigmentasyon jeli, Mustela hamilelik ürünleri… v.s). Unutmayın ki genetik yapınız, gebeliğin getirdiği cilt değişiklikleri ya dagebelik süresince aşırı kilo almanız tedavinin etkisizleşmesine ve bu çatlakların artmasına yol açacaktır. Altıncı aydan sonra göğüslerden süt gelebilir, normal olup silmek yeterlidir. Gömülü meme uçları doğum sonrası emzirmeyi zorlaştıracağından gebeliğin üçüncü ayından itibaren bu durumu düzeltmek için yapılabilecekleri doktorunuzla görüşünüz. (Avent-Niplette)
Gebelik esnasında kullanılan saç boyalarının bebeğe olabilecek teratojenik ve karsinojenik etkileri tartışmalıdır. Bu tip boyaların içinde bulunan çok sayıda kimyasal maddelerin şüpheli, fakat kesin olmayan kanıtlarla çocukluk çağı kanserleri ile ilişkili olabileceği düşünülmüştür. Bu yüzden gebelikte ilk üç ayda mümkünse kullanılmaması, daha sonra ise mümkün olduğunca sık ve uzun uygulamalardan kaçınılması önerilmektedir (Perinatoloji Dergisi 2014;22(3):178-181).
10.GEBELİKTE AĞIZ VE DİŞ BAKIMI
Gebelikten önce ve gebelik esnasında tedaviye muhtaç dişler saptanmalı ve tedavi edilmelidir. Her yemekten sonra dişlerin fırçalanması veya ağzın çalkalanması gereklidir. Gebeliğin 4 ayından itibaren hormonal etkiyle diş etlerinde bir dereceye kadar büyüme ve hassasiyet meydana gelebilir. Diş eti hassasiyetlerinde özel diş macunları tercih edilebilir. Bazı gebelerde tahriş sonucu kısa zamanda diş iltihabına dönüşebilir. Dişte cerrahi müdahale için gebelik bir engel oluşturmaz. Ertelemeyin! Bozuk bir ağız sağlığı ve dişler, gebelikte hem size hem de bebeğinize daha fazla zarar verebilir.
11.GEBELİK TAKİPLERİ-MUAYENELER ve TAHLİLLER ve AŞILAR
Sağlıklı gebelik ve doğum için, gebelik haftalarının belli dönemlerinde istenen tahliller, anomali tarama testleri (ikili test, Fetal DNA, üçlü ve dörtlü testler…), ultrasonun ve ayrıntılı incelemelerin gerekliliği ve her birinin ne kadar etkili olabileceği konusunda doktorunuzdan ayrıntılı bilgi isteyiniz. Yine gebelik esnasında tetanoz aşısı, grip aşısı, uygulaması gerekli ve rutindir (WHO-Dünya Sağlık Teşkilatı). Hepatit B’ ye karşı bağışıklık yok ise gebenin bu aşıdan da yaptırması tavsiye edilmektedir.Bu aşılar ile ilgili uygulama ve yapılma zamanlarına ait doktorunuz bilgi verecektir. Riskli durumlarda doktorunuzun da onayı ilecanlı olmayan bazı aşılardan yaptırmanız gerekebilir. Ayrıca Bkz-Hamilelikte Aşılar , Koronavirüs Aşıları
12.DOĞUMDA KORDON KANI ALINMASI
Doğumdan önceki ayda doktorunuzla doğumu görüşürken doğum anında alarak, uzun yıllar boyunca bebeğin kordon kanının saklanmasını talep ettiğiniz takdirde (sizi ve bebeği etkilemez) kök hücrelerinden zengin olan bu kan şu an tartışmalı olsa da ilerde -yeni gelişmeler oldukça- pek çok hastalığa karşı (kanser, felç, kalp ve organ hastalıkları, genetik) tedavi amacı ile kullanılabilecektir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız
13.BAZI HASTALIKLAR ve TAŞIYICILIKLAR İÇİN GENETİK TARAMA YAPILMASI (CARRİER SCREENİNG)
Günümüzde genetik PCR analizleri nispeten daha kolay ve ucuz yapılabildiğinden anne babadan bebeklere geçebilen taşıyıcı hastalıklar ve diğer bazı genetik hastalıkların olma riski ile ilgili testleri gebelik öncesi ve gebeliğinizin başlarında doktorunuzla görüşüp ondan istediğiniz taktirde talep edebilirsiniz. ÖZELLİKLE ailenizde-akrabalarınızda bu tip hastalıklar bulunduğu takdirde doktorunuzla bu konuyu mutlaka konuşunuz. Bu hastalıklardan bazıları kistik fibrozis, hemoglobinopatiler (sicle cell, alfa ve beta talassemi…), spinal muskuler atrofi (SMA), fenil ketonüri gibi… Ayrıca bebek fetal DNA’sının anne kanına bakılarak incelenebildiği bebek kromozom analizi tarama testlerine ilave bazı genetik analizlerde yapılmaktadır bakınız
14.GEBELİKTE BİTKİSEL ÜRÜNLER
Bitkisel tedavi; içindeki maddelerin tam bilinmemesi, uygun doze edilmemesi, bazılarının da hamilelikte sakıncalı olması nedeni ile tehlikeli olabilir. Biberiye, fesleğen, aloe vera, adaçayı, ahududu çayı, ginseng, keten tohumu, sinameki sakıncalıdır. Alkollü içecekler ve tatlandırıcılı diyet ürünlerinden de mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Ayrıntılı bilgi için bkz: bitki çayları
İyi Olanlar: Zencefil gebelik bulantılarını giderirken, rezene sakinleştirici ve gaz gidericidir. Ihlamur, yeşil çay veya kuşburnu ve meyve çayları ise sıvı alımına alternatif olabilir. Doğum sonrası rezene ve ısırgan otu çayları ise süt gelmesini artırır.